مجلس شورای اسلامی تجلی اراده ملی و یکی از اساسیترین نهادهای سیاسی کشور است که در راس تمام نهادهای نظام جمهوری اسلامی قرار داشته که از ویژگیهای خاص و منحصر بفردی برخوردار است. حضور مردم و نقش آنها در تشکیل و اداره قوه مقننه پررنگتر از دیگر قوای حکومتی کشور است. رهبر کبیر انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی (ره) در این زمینه میفرمایند: «مجلس تنها مرجعی است که برای یک ملت است . مجلس قوه مجتمع یک ملت است و مجلس از همه مقاماتی که در یک کشور هست بالاتر است.»(1)
مجلس شورای اسلامی به عنوان قوه مقننه و تصویب کننده قوانین مختلف کشور، نه تنها عامل اصلی ریل گذاری حرکت دولت و مردم در مسیر رشد و تحقق آرمانهای انقلاب اسلامی است که تنظیم سرعت و شیوه حرکت قطار انقلاب اسلامی بر روی این ریل را نیز خود بر عهده دارد. «جایگاه مجلس، جایگاهی است بسیار عالی؛ انعکاس نظرات و ارادهی ملت در قوانین و مقررات کشور و رگههای اجرایی کشور است؛ این چیز کمی نیست. (2) مجلس شورای اسلامی، یک مرکز اساسی و تعیین کننده برای انقلاب است. همهی سر رشتههای امور، به مجلس شورای اسلامی بر میگردد. مجلس، مظهر حضور و ارادهی مردم در صحنههای گوناگون سیاسی و اقتصادی است. اگر مردم چیزی را در زمینههای اقتصادی یا سیاسی بخواهند که بشود یا نشود و چیزهایی را بخواهند که به سرنوشت کشور ارتباطی پیدا میکند، باید ارادهی خویش را از حنجره و زبان نمایندهی خود بیرون بدهند و به صورت قانون درآورند و این قانون در سطح کشور عمل بشود. این، تأثیر مردم در قانونگذاری است.(3)»
این جایگاه و اهمیت مجلس شورای اسلامی، خود، بر اهمیت انتخاب درست و صحیح نمایندگان از سوی صاحبان رای میافزاید. مردم، به عنوان صاحبان نظام و البته صاحبان رای، وظیفه ای خطیر و البته سترگ در مسیر انتخاب نامزدها برای حضور در مجلس شورای اسلامی و نشستن بر کرسی سبز قانون گذاری دارند. اگر مردم در انتخاب درست نمایندگان خود دچار اشتباه شوند، و آنهایی که لایق نشستن بر کرسی قانون گذاری نیستند را به عنوان نماینده خود راهی بهارستان کنند، قطعا در مسیر حرکت قطار انقلاب خللهای جدی وارد خواهد آمد؛ خلل هایی که در نهایت میتوانند منجر به ایجاد انحراف در مسیر حرکت این قطار شوند.
با توجه به این نکته، یافتن شاخصها و ویژگیهای درست و صحیح یک نماینده تراز انقلاب اسلامی از اهمیت ویژه ای برخوردار خواهد شد. ویژگیها و ملاک هایی که صاحبان رای از آنها به عنوان سنگ محکی برای یافتن نامزدهای اصلح برای فرستادن به مجلس استفاده کرده و آنها که شایسته ترند را به عنوان نماینده، کرسی نشین چهارساله ساختمان مجلل بهارستان کنند.
بی شک دقت و توجه به بیانات بیست و چند ساله رهبری معظم انقلاب یکی از بهترین راهکارها برای یافتن این ملاکهاست. معظم له در بیانات مختلف شان و در برهههای زمانی گوناگون، ویژگیهای مختلفی را برای یک نماینده اصلحِ در تراز انقلاب اسلامی برشمرده اند که احصاء و توجه به این ملاکها میتواند راهگشای انتخاب نمایندگان اصلح باشد.
در این مجال و البته در حد مقدورات ناچیز نگارنده، سخنرانیهای متعدد رهبری معظم انقلاب در حوزه و موضوع انتخابات مجلس شورای اسلامی مورد بررسی و دقت قرار گرفته و ویژگیهای یک نماینده اصلح و البته در تراز انقلاب اسلامی در کلام ایشان احصا شد.
این ویژگیها را به شکل کلی میتوان در دو دسته ملاکهای ایجابی و ملاکهای سلبی مورد بررسی قرار دارد. ملاکهای ایجابی، شاخصها و ویژگی هایی هستند که باید در یک نماینده وجود داشته باشد و به همین منوال، ویژگیهای سلبی، ملاک هایی هستند که نباید در نماینده منتخب مردم دیده شود.
این ویژگیها به طور هم زمان در قالب جدول زیر با ذکر تاریخ بیان آنها از سوی معظم له ارائه شده است که دقت نظر بر مفاد آن، در مسیر انتخاب نماینده اصلح راهگشا خواهد بود.
سجاد ستوده
پی نوشت:
1ـ صحیفه نور، ج 12، ص 17.
2. رهبر معظم انقلاب، 27/09/1370.
3ـ همان، 22/09/1368.